დედოფალი შებას ლეგენდა
შების დედოფალი ბიბლიაში, ყურანში, სპარსულ და არაბულ ზღაპრებშია ნახსენები, მას ბილკის სახელი ეწოდება. ეთიოპიაში ცნობილია მაკედას სახელით – სამხრეთი დედოფალი და ასეთ მნიშვნელოვან ადგილს იკავებს ლიტერატურასა და ტრადიციებში, რომ ეთიოპიის იმპერატორები თავიანთ შთამომავლებად მიიჩნევდნენ. უძველესი და პირველი ხსენება შების დედოფალის შესახებ ძველი აღთქმის მეფეთა მესამე წიგნია (იუდეველთა პირველი მეფეები).
ბიბლიაში მწირი ნახსენებისგან განსხვავებით, ძველი ეთიოპიური წიგნში “კებრა ნაგატის” (“მეფის დიდების წიგნის” თარგმანში), ისრაელის ვიზიტი შების დედოფალს აღწერილია ძალიან დეტალურად. მეფე სოლომონის დიდი საქმეებისა და სიბრძნის გაგების შესახებ (დაახლოებით 965- 926 ჩ.წ.ა.), დედოფალი შება ჩამოდის ამის შესამოწმებლად იერუსალიმში და სოლომონ უსვამს თავსატეხებს. შება იყო იმდენად ლამაზი, რომ სოლომონი მოიხიბლა ახალგაზრდა დედოფლით. მაგრამ ერთ-ერთი პირველი მათი შეხვედრის დროს ისრაელის მეფეს მოუხდა ისტორია, რომელიც აღწერილია ტალმუდის ერთ-ერთ წიგნში – „მიდრაშე“-ში. ძველი სემიტების დარწმუნებით, ეშმაკის ერთ-ერთი მახასიათებელი არის თხის ჩლიქები. სოლომონს ეშინოდა, რომ მისი სტუმარი ულამაზესი ქალის საფარქვეშ იმყოფება ეშმაკი. ამის შესამოწმებლად, მან ააშენა პავილიონი შუშის იატაკით, ჩაუშვა მანდ თევზები და შებას შესთავაზა მასზე გავლა. ხელოვნური აუზის ილუზია იყო იმდენად ძლიერი, რომ შებამ მასზე გადასვლამდე მოიქცა ბუნებრივად ნებისმიერი ქალისთვის – ოდნავ აიწია კაბა სულ რაღაც ერთი წამით. მაგრამ სოლომონმა მოასწო ასე კარგად დამალულის ნახვა, დედოფლის ტერფები იყო ადამიანური, მაგრამ საკმაოდ არამიმზიდველი – მათზე იყო ამოსული ძალიან ხშირი თმა. იმის ნაცლად რომ ყოფილიყო ჩუმად, სოლომონმა დაიძახა, რომ მას ვერ წარმოუდგენია ასეთ ლამაზ ქალბატონს შეიძლება ჰქონდეს ასეთი ნაკლი.
ეს ისტორია გვხვდება მუსულმანურ წყაროებში. ამ დიდებულ ქალბატონს უნდა ვუთხრათ მადლობა, რადგან ლეგენდის თანახმად, ზუსტად ამის გამო შეიქმნა პირველი დეპილაციის საშუალება. ამ საშუალებას ერქვა ნურა და წარმოადგენდა დარიშხანისა და ცაცხვისგან. ნურა იყო შექმნილი სოლომონის სამეფო კარზე დედოფალი შებასთვის.
დედოფალი შება ისტორიული პერსონაჟია
ამბობენ რომ ათასობით ქალმაც სოლომონს ვერ დაავიწყა იგი. მათი მოკლევადიანი რომანი მიმდინარეობდა ნახევარ წლის მანძილზე. ამ დროის მანძილზე სოლომონი მას არ სცილდებოდა და ჩუქნიდა ძვირიან საჩუქრებს. როდესაც გაირკვა, რომ შება არის ორსულად, მან დატოვა მეფე და დაბრუნდა სამეფოში, სადაც გააჩინა ვაჟი მენელიკი, რომელიც გახდა ეთიოპიის პირველი მეფე. მისთვის იყო მომზადებული კარგი ბედი. 22 წლის ასაკში დედას სოლომონის ბეჭდის გამორთმევისას, მენელიკი I გაემგზავრა მამასთან ისრაელში. „კებრა ნაგასტ“-ი გვიამბობს, სოლომონმა იგი მიიღო ძალიან თბილად და შესთავაზა გამხდარიყო მისი მემკვიდრე, რადგან მენელიკი იყო უფროსი ვაჟი. როდესაც ვაჟმა უარი განაცხადა და გადაწყვიტა სამშობლოში დაბრუნება, მზრუნველმა მამამ მას გააყოლა ისრაელის თავადების უფროსი ვაჟები და ასევე აჩუქა თავისი ერის უმთავრესი სალოცავი – იერუსალიმის ტაძრის პაქტის კიდობანი.
პაქტის კიდობანი, რომელშიც არის მოჩუქურთმებული ათი ცნებით იმყოფება ქალაქ აქსუმში. სოლომონი და დედოფალი შება ეთიოპიურ ტრადიციებში ითვლებიან აბისინიის იმპერატორების სამი ათას წლიანი დინასტიის წამომწყებებად. ეთიოპიური ლეგენდის თანახმად, შება დაიბადა დაახლოებით 1020 წელს ჩ.წ.ა. ოფიგრში. ლეგენდარული ქვეყანა ოფიგრა იყო გადაჭიმული მთელს აღმოსავლეთ სანაპიროზე აფრიკაში, არავიის ნახევარკუნძული და კუნძული მადაგასკარი. ოგირის ძველი მაცხოვრებლები იყვნენ თეთრკანიანები, მაღლები და კეთილსინდისიერები. იყვნენ კარგი მოემრები, მწყემსობდნენ თხებს, აქლემებს და ცხვრებს. ნადირობნენ ირემზე და ლომზე, შოულობდნენ ძვირფას ქვებს, ოქროს, სპილენძს, აწარმოებდნენ ბრინჯაოს. ამჟამად თითქმის დაზუსტებით ცნობილია, რომ მისი სამფლობელო იმყოფებოდა არავიის ნახევარკუნძულის სამხრეთ-დასავლეთის კუთხეში, სადაც ამჟამად იემენი იმყოფება. ჰაგგადას ლეგენდებში, შება დედოფლის სამფლობელო აღწერილია, როგორც ჯადოსნური მიწა, სადაც ქვიშა ოქროზე უფრო ძვირია, ედემის ბაღიდან ხეები იზრდება და ხალხმა არ იცის რა არის ომი. ოფირის დედაქალაქი, აქსუმის ქალაქი, ეთიოპიაში იყო.
მაკედას დედა ისმენის დედოფალი იყო და მისი მამა იყო მისი მთავარი მმართველი. ერთ- ერთი მისი სახლის ცხოველი იყო ჯაკის ლეკვი რომელიც გაზრდისთანავე საკმაოდ ძლიერად მას ფეხზე უკბინა. ამის შემდეგ, შებას ერთი ფეხი იყო დამახინჯებული, რამაც მრავალი ლეგენდა წამოიწყო დედოფლის თხის ან ვირის ფეხის შესახებ.
თხუთმეტი წლის ასაკში შება გაემგზავრება სამხრეთი არავიაში სამეფოდ, საბეის სამეფოში და ხდება შებაში დედოფალი. იგი მეფობდა დაახლოებით ორმოცი წლის განმავლობაში. მისი თქმით, იგი მართავდა ქალის გულით, მაგრამ კაცის ტვინით და ხელებით. ლეგენდების თანახმად, დედოფალი შებას შეეძლო ესენციების შედგენა მცენარეებით, კუპრებისა, ყვავილებით და ფესვებით. ეს არის პარფიუმერის ხელოვნების ერთ-ერთი პირველი შემთხვევა. დედოფალი ერკვეოდა ასტროლოგიაში, ველური ცხოველების მორჯულებაში და სასიყვარულო შეთქმულებებში. ნეკა თითზე იგი ატარებდა ჯადოსნურ ბეჭედს ქვით, რომელსაც ჰქვია „ასტერიქსი“. ძველი ბერძნული წყაროები გვიამბობენ, რომ შედა იყო ეგვიპტური მეფეების დინასტიიდან. უმშვენიერესი შება ძალიან ამაყობდა თავისი მრავალმხრივი ცოდნით და მთელი ცხოვრება ცდილობდა მიეღო ფარული ეზოთერიკული ცოდნა, რომელიც იყო ცნობილი უძველესი ბრძენებისთვის. მას ჰქონდა ღირსეული ტიტული პლანეტარული სობორნტის უმაღლესი მღვდლის ცოლი, და რეგულარულად აწყობდა თავის სასახლეში „სიბრძნის შეკრებებს“, რომლებზეც იკრიბებოდნენ ჩახედულები ყველა კონტინენტიდან